Gazi Paşa’nın Yanından Bugüne

Kasım 15, 2007/
Ocak 11, 2008

Geçtiğimiz senenin Şubat’ında, İmece’nin kuruluşu vesilesiyle Ankara’ya gitmiştim. Zevklilikten sıkılganlığa kanat kanat yüzen saatlerin, ıslık keskinliğinde hissedildiği bir tren yolculuğuyla Ankara istasyonuna vardığımda, boşlukta siyahların içinde ışık ışık bir tablo ile karşı karşıya kalmış idim: Anıtkabir.

Ankaralı Günler yazımda o andan şöyle bahsetmişim:

“Siyah fonda parıldayan, havada asılıymış gibi duran Anıtkabirle karşı karşıya geldik. Bakışmalarımız sona erdiğinde tren de durmuştu. Anıtkabir’e ‘mutlaka geleceğim’ mesajı gönderdikten sonra, ön kapıdan mı arka kapıdan mı çıkayım diye sendelerken, Galip’i gördüm. El sallıyordu. İnce, yorgunca bir tebessüm belirdi suratımda. İndim. Kucaklaştık…” (Ankaralı Günler-1, İmece; Mart ayı yazıları)

Ve son karşılaşmamız, ilk defa gezme fırsatını bulduğum Anıtkabir’den ayrıldıktan sonra; İstanbul’a dönüş yolunda gözümde perdelenen bir sinema filmi:

“Trenden inmeden az önce, bakışlarımızla anlaştığımız Anıtkabir burası. Beyaz perdede göz bebeklerimi küçültüp büyüten bu gösteri var. Aslanlı yol uzuyor önümde. Karşılıklı aslan heykelleri.. Hepsi de birbirini selamlıyor. Sonra, müzeye akıyor görüntüler. Bir çift göz tarafından çekilmiş gibi dikkatli görüntü! Ayrıntılar dökülüyor santim santim. Büyük çerçevelerde Gazi Paşa’nın resimleri. Gençlik günlerinden yaşlanmaya giden bir çizgi… Esaretten bağımsızlığa koşan genç bir at kadar hızlı zaman… Gazi Paşa’nın günlük elbiseleri, hediyeleri, sigarası, çakmağı, kalemleri… Tavan yüksekliğinde sıra sıra raflarda kitapları… Mütevazı bir tarih anlatımı Anıtkabir. Düz arazide kıvrım kıvrım akan suya yön verilmesini anlatan tarihsel bir alıntılar kitabı Anıtkabir.” (Ankaralı Günler-2, İmece; Mart ayı yazıları)

Ve yine buradayım. Anıtkabir’de. Geçen seneye göre biraz daha üşütücü, keskinliği ve asabiyeti üzerinde, tilkileri kovuğuna sokacak bir soğuk… 10 Kasım’da Gazi Paşa’nın önündeyiz. Kabre bakan geniş sahada yankılanan, ders ile tarihi; dün ile bugünün coşku algısı üzerindeki karşılaştırmaları yapabileceğimiz; ince bir esinti misali Ankara’ya yayılan o ses:

“..bugün… cumhuriyetimizin, 10. yılını doldurduğu.. en büyük bayramdır. Kutlu olsun!..”

Coşku, gurur, bağımsızlığın ateşi; üzeri henüz sıcak, baltalanmamış devrimler, saygı duyulan bir dış politika ve Doğu milletlerinin örnek aldığı, Mazlum Milletler’in feyiz aldığı bir canlı örnek: Bağımsız ve genç bir Cumhuriyet ve onu kutlayan bir memleket aşığı: Gazi Mustafa Kemal…

Bugüne koşalım. Bugün, yine ve bu kez daha keskin bir şekilde karanlığa gidiyoruz. Sürükleniyoruz. Hani savaşlarda yenilgiye uğrayan düşman orduları, pes etmez de, bir daha saldırmak için hazırlık yapar… Öyle bir hazırlık düşünür ki, askerini/silahını/teçhizatını handiyse tüm varlığını yeniden inşa eder de öyle gelir…

İşte bu kez, çok daha hazırlıklı ve sinsi gelmiyorlar mı? Bizler saldırıyı topla tüfekle füzeyle bekliyoruz. Oysa saldırı, inanın gerçek, çoktan başladı. Her an yara alıyoruz. Her an birimizi alıp götürüyorlar. Üstelik bu defa içimize karargahlar açıyorlar. Tek farkla tabi: süslü, şatafatlı, rengarenk, boyalı ve fiyakalı… Alışveriş merkezleri… On katlı ve içinde tek yapmamız istenen, izin verilen tek şey, sürüklendiğimiz tek gerçek: tüketim, tüketim, tüketim…

Sadece onlar mı… Hayır ama tüm olumsuzlukları sayarak, zaman geçmez. Kitapların arasından zaman zaman başımızı kaldırıyoruz. Ve işte susmamışız. Çünkü; “..yazmak, susmamışlığın en büyük kanıtı.” Daha yolumuz var. Farkındayız da bir şeylerin…

Ne zaman karalamışım bilmiyorum ama arada bir yerde duran şu satırlar konuşsun, farkındalığı anlatabilir belki:

“Ayrılmış onlarca halkın oluştuğu Asya’da bizler bütün olmak zorundayız. Birlikte, bir arada kalmak; kenetlenmek, kucaklaşmak zorundayız. 20.yüzyılın başında emperyalist batının hesaplarını altüst eden o ‘ruha’ bugün her zamankinden fazla ihtiyacımız var. Bugün ihtiyaç duyduğumuz güç asıl itibariyle askeri güç değil! Çünkü bugün etrafımız ordularla değil, uluslar arası kurumlarla, tüketim çılgınlığı pompalayan alış-veriş merkezleriyle, kışkırtıcı yarım akıllı piyonlarla çevrilmiş durumda!... Bugün ihtiyacımız olan güç; eğitim kurumlarında yetişmekte olan milli değer/ gelenek/ göreneklerle kuşanmış genç beyinler! Anadolu toprağının kültüründeki ulvilik, çağlayan ulu nehirler gibi hoşgörüsü, Mevlana toprağı, Yunus Emre neşesi ve aşkı; Gazi Paşa’nın örnek olduğu milli hassasiyet ve çalışma azmi bizlerin önünü açacaktır…”